Hastaların Ve Doktorların Hakları Nelerdir?

• Hasta Ve Doktor Hakları Tıbbi Müdahale Söz Konusu Olduğunda Gündeme Gelir. Tıbbi Müdahale Hastanın Bedensel, Fiziksel Ve Psikolojik Yönden Oluşan Bir Eksikliğini Gidemeye Yönelik Teşhis, Bakım Tedavi Sürecinde Yapılan Her Türlü Davranışlardan Oluşur.
• Doktor Hastanın Zarar Görmemesi Adına Dikkat Ve Özen Göstermekle Yükümlüdür.  Hastaya Rahatsızlığı Ile Ilgili Doğru Bilgilerin Verilmesi Ve Hastanın Aydınlatılması Mesleki Sorumluluğudur.

Tıbbi Müdahale Öncesinde Hasta Hakları Nelerdir?

• Toplumu Oluşturan Bireyler Hastalıklardan Korunmak Için Tedavi Görme Hakkına Sahiptir.
• Toplumda Sağlık Hizmetlilerinin Görevi, Risk Taşıyan Çeşitli Grupların Düzenli Aralıklarla Ücretsiz Olarak Sağlık Hizmetlerinden Ve Bilimsel Araştırma Sonuçları Ile Teknolojik Yeniliklerden Yararlanmasını Sağlamaktır.

Hastanın Bilgi Alma Hakkı Nedir?

• Hastalar Kendi Sağlık Durumları, Mevcut Sağlık Hizmetleri, Bu Hizmetlerden Nasıl Yararlanacakları Ve Hastalıkla Ilgili Tüm Bilimsel Araştırmalar Ve Teknolojik Yenilikler Hakkında Bilgi Alma Hakkına Sahiptirler.
• Bilgi Alma Hakkını Kullanarak, Hasta, Hangi Sağlık Kuruluşundan Hangi Koşullarda Yararlanacağını, Sağlık Kurum Ve Kuruluşları Tarafından Verilen Her Türlü Hizmet Ve Olanağın Neler Olacağını Öğrenebilmektedir.
• Tüm Sağlık Kurumları Ve Hekimler Hastaya Bu Bilgilerin Temini Için Üzerlerine Düşen Vazifeleri Yerine Getirmek Durumundadır.
• Hastaya Bilgi Temini Için Ilgili Kurumlar Aşağıdaki Şarları Yerine Getirmek Zorundadır:

1. Yeterli Teknik Donanım Içeren Hizmet Birimini Oluşturmak,
2. Hastaya Yeterli Bilgiyi Verebilecek Tecrübede Personel Çalıştırmak,
3. Hastanın Ilgili Hizmet Birimlerine Kolayca Ulaşabilmesini Sağlamak Üzere Kurum Içerisinde Bilgilendirme Panoları Asmak,

• Hasta, Bilgiyi Kendisi Talep Edebileceği Gibi, Hastanın Yaşının Küçük Olması Durumunda, Veli Veya Vasisi Tarafından Da Talep Edilebilir. Bilgi Talebi Hastanın Tedavisi Ile Ilgilenen Hekime Iletilebilir. Aynı Şekilde, Konuyla Ilgili Başka Bir Hekime De Yöneltilebilir.
• Sağlık Durumu Hakkında Bilgi Almak Isteyen Hasta, Başka Bir Kişiye Bilgi Alma Yetkisini Devredebilmektedir. Bu Yetki Devri Sözlü Veya Yazılı Olabilir. Hekim, Hastalığın Durumuna Göre Hastanın Verdiği Bu Yetkinin Belgelendirilmesini Isteyebilir. Bu Durumda, Noter Tasdikli Veya Iki Tanık Huzurunda Hastanın Yakınına Verdiği Yazılı Bir Yetki Belgesi Şeklinde Olacaktır. Bu Şekilde, Hastanın Mahremiyet Hakkı Korunur.
• Hasta Yabancı Ise Tercüman Kullanılarak, Hastanın Anlayabileceği Sadelikte Ve Netlikte Ve Hastanın Psikolojik Durumu Dikkate Alınarak Bilgi Paylaşımı Yapılır.

Hastanın Rıza Hakkı Nedir?

• Hastadan Alınan Rızanın Hukuken Geçerli Olabilmesi Için, Bu Rızanın Rızaya Ilişkin Tedavi Ve Müdahale Ile Ilgili Olarak Hastanın Yeterince Aydınlatılmış Olduğuna Dayanması Gerekmektedir.
• Hekim Hastasını Aşağıdaki Noktalarda Aydınlatmalıdır:
  • Hastanın Sağlık Durumu Ve Mevcut Tanı,
  • Önerilen Tedavi Türü, Bu Tedavinin Diğer Tedavi Yöntemleriyle Karşılaştırılması, Avantaj Ve Dezavantajlarının Ortaya Konulması,
  • Önerilen Tedavi Yönteminin Süresi Ve Başarı Şansı,
  • Önerilen Tedavi Yönteminin Hastaya Olası Yan Etkileri Ve Oluşabilecek Riskler,
  • Tedavide Verilecek Olan Ilaçların Olumlu Veya Olumsuz Etkileri,
  • Önerilen Tedavinin Kabul Edilmemesi Durumunda Hastanın Yaşayacağı Sıkıntılar, Sağlık Durumuna Olası Etkileri,
• Yukarıda Belirtilen Şekilde Hastanın Aydınlatılmış Olduğu Ve Rızasının Yerinde Olduğu Şüphe Götürmez Hale Gelecektir.
• Temyiz Kudreti Yerinde Olan Hasta Rızasını Bizzat Vermelidir. Aksi Durumlarda Veli Ya Da Vasi Izni Aranır. On Beş Yaşından Sonra Bazı Durumlarda Medeni Hakların Kullanılması Mümkün Olduğu Için, 15 -18 Yaş Arasındaki Hastalar Için En Uygun Yöntem Hem Kanuni Temsilcileri Olan Velilerinin Hem De Bizzat Kendilerinin Rızasının Alınmasıdır. Bu Şekilde, Rıza Dışı Müdahalede Bulunulduğu Iddiaları Geçerliliğini Yitirecektir.
• Hastanın Veli Ya Da Vasisi O An Bulunamıyor Veya Üzerinde Işlem Yapılacak Şahıs, Rızasını Açıklama Imkanına Sahip Değilse. Örnek Olarak, Komaya Girmiş Ise. Bu Durumda Tıbbi Müdahale Için Rıza Aranmamaktadır.
• Kamu Düzeninin Zorunlu Kıldığı Durumlarda Da Rıza Aranmaz. Örnek Olarak: Salgın Hastalık, Karantina Ve Önleyici Tıbbi Uygulamalar Halinde.
• Tedavi Veya Ameliyat Için Alınan Rızanın Ispat Edilebilir Olması Gerekmektedir. Bu Ispat Cerrahi Müdahalelerde Alınan Yazılı Onam Ile Gerçekleştirilmektedir. Cerrahi Olmayan Müdahalelerde Yazılı Onam Formu Sorunluluğu Bulunmasa Da Günümüzde Hekimlerin Herhangi Bir Uyuşmazlık Halinde Hastanın Aydınlatılmış Onamını Aldıklarını Kanıtlayabilmeleri Için Onamın Her Durumda Yazılı Alınması Önem Taşımaktadır.
• Acele Olmayan Ve Hastanın Bilincinin Yerinde Olduğu Durumlarda, Mutlaka Tedavi Veya Ameliyata Ilişkin Yazılı Ve Imzalı Bir Muvafakat Alınması Gerekir.
• Hasta Tıbbi Zorunluluklar Ve Acil Haller Dışında, Tıbbi Müdahale Için Verdiği Rızayı Geri Alabilir.
• Gebeliğin Sonlandırılması Durumunda, Hasta Ile Birlikte Eşinin De Rızası Alınmalıdır. Evli Olmayan Gebelerin Tek Başlarına Verdikleri Rıza Geçerlidir.
• Yaşam Hakkını Ortadan Kaldıran, Belli Süreyi Aşmış Gebeliğin Sonlandırılması Için Verilen, Ahlaka Ve Kamu Düzenine Aykırı Bir Amaç Için Alınan Rızalar Hukuken Geçersizdir.